Hoe leuk zou het zijn om vloeiend Mandarijns te kunnen spreken als tweede taal, en te kunnen kunstschaatsen op Olympisch niveau? Helaas, slechts een klein percentage van de wereldbevolking kan dat, want dat zijn vaardigheden waar je meestal veel voor moet trainen om er goed in te worden. En iedereen weet dat. Maar wat niet genoeg mensen weten, is dat studievaardigheden daar geen uitzondering op zijn. Niemand wordt geboren met de gave om effectief te studeren of een goede studieplanning te maken! Studeren is iets wat je moet leren en ontwikkelen. En we hebben goed nieuws voor je: leren leren is gemakkelijker dan Mandarijns leren of kunstschaatsen! Zelfregulerend leren is hierbij het sleutelwoord. Hoe je jouw kind of bijlesleerling hierbij helpt, lees je in dit artikel.
Wat is zelfregulerend leren?
Zelfregulerend leren betekent dat de leerling concreter nadenkt over zijn leerproces en zelf beslissingen maakt over hoe, wanneer en wat hij of zij leert. Dit omvat vaardigheden zoals:
- Zelf doelen stellen
- Een planning maken
- Inschatten wat moeilijk gaat
- Evalueren hoe het leren verliep
- Oplossingen bedenken om het de volgende keer beter te doen
Recent onderzoek van Leerpunt bevestigt het opnieuw: leerlingen die verantwoordelijkheid nemen voor hun leerproces en hun leerproces leren plannen, sturen, monitoren en evalueren, behalen leerwinst. In het algemeen zien we dat een tiener die zelfregulerend leert, zelfstandiger wordt, beter plant, betere resultaten behaalt en gemotiveerder is om voor school te werken.
Klinkt als een wondermiddel! 😉 We raden dan ook zeker aan bij BijlesHuis om te proberen deze waardevolle vaardigheid te ontwikkelen. Hoe kan je als ouder of als bijlesdocent hierbij helpen?
Tips om te ondersteunen bij zelfregulerend leren
Je kunt je tiener ondersteunen door een omgeving te creëren waarin zelfregulerend leren gestimuleerd wordt. Hier is een stappenplan:
1. Creëer een omgeving waarin er over studeren gepraat wordt
Net zoals je na de voetbaltraining vraagt hoe het ging, kan je het vanzelfsprekend maken om na het studeren ook te polsen:
- Hoe ging het studeren? Wat ging vlot of niet vlot?
- Heb je je doel behaald met die leerstrategie?
- Wat ga je de volgende keer op dezelfde manier doen of juist anders?
- Wat zijn de volgende stappen die je neemt?
- ...
Laat je kind of student in andere woorden bewuster worden van zijn eigen leerproces. En zorg ervoor dat hij of zij weet dat leren is een vaardigheid die je moet ontwikkelen, net als voetballen. Dat leren niet iets is wat je zomaar 'kan' of 'niet kan', maar iets waarin je beter kunt worden. En in dit geval, zál worden!
2. Probeer effectieve leerstrategieën uit
Niet alle leerstrategieën zijn even effectief. Vermijd passieve leerstrategieën zoals: theorie herlezen, belangrijke begrippen markeren, overschrijven in een samenvatting...
Laat zien welke methodes goed werken en vooral: waarom. Denk aan technieken zoals flashcards, zelf toetsvragen opstellen of actief herhalen. Probeer ze samen uit en bespreek het nut ervan. Als je tiener begrijpt waarom een bepaalde leerstrategie werkt, zal hij gemotiveerder zijn om die te gebruiken. Een groot deel van zelfregulerend leren is het uitproberen van verschillende leerstrategieën per vak, en kijken wat werkt.
3. Help bij het maken en bijsturen van een planning
Een planning uit het niets maken, kan overweldigend lijken. Doe het in het begin samen! Leg de planner op een centrale plek zodat jullie het samen kunnen en je kind of bijlesleerling vragen kan stellen. Regelmatig evalueren en op basis daarvan bijsturen is hierbij van groot belang:
- Heb je voldoende tijd gepland voor die taak/toets of juist te veel of te weinig?
- Hoe kan je dat vermijden de volgende keer?
- Wat ging goed en doe je de volgende keer hetzelfde?
Laat de tiener in kwestie zoveel mogelijk zélf keuzes maken. Hierdoor leert hij of zij zelfstandig plannen en bijsturen waar nodig.
4. Evalueer samen na toetsen
Reflecteren is een essentieel onderdeel van zelfregulerend leren. Bespreek na een toets wat goed ging en wat beter kan. Dit geldt zowel voor goede als minder goede resultaten:
- Had je dat resultaat verwacht?
- Hoe komt het dat je dit resultaat hebt behaald?
- Hoe kan ik je ondersteunen om het de volgende keer beter te doen?
- Werkte die leerstrategie? Zou je hem de volgende keer weer inzetten voor dit vak?
Zo leert je tiener bij te sturen en zich beter voor te bereiden op volgende toetsen. Een minder goede toets is óók positief, indien je je tiener de reflex aanleert om dat als leermoment te zien. Uit je fouten kan je leren over hoe je het de volgende keer beter kan aanpakken.
5. Vermijd micromanagement
Uiteraard ben je begaan met alles wat school betreft. Maar probeer vragen te vermijden zoals: "Heb je dat hoofdstuk al geleerd?" of "Is je huiswerk al af?". Geef je kind of student de kans om zelf keuzes te maken over zijn planning. Micromanagement kan een tiener namelijk ontmoedigen, omdat het voelt alsof je geen vertrouwen hebt in zijn eigen verantwoordelijkheid. Bovendien leert hij zo niet zelfstandig plannen of problemen oplossen, omdat hij erop rekent dat jij het als ouder of bijlesdocent voor hem regelt. Geef hem dus wat meer vrijheid en vertrouwen – dat is veel waardevoller op de lange termijn.
Tot slot: geef ruimte
Zelfregulerend leren ontwikkelen gaat niet in één dag, en dat is helemaal oké. Geef je tiener of bijlesstudent de ruimte om te experimenteren, fouten te maken en bij te leren. Jouw rol is om te begeleiden, te ondersteunen en vooral vertrouwen te tonen. Uiteindelijk gaat het niet alleen om goede punten halen, maar om een attitude waarin de leerling zelf verantwoordelijkheid leert nemen en trots kan zijn op zijn of haar eigen groei.
Heeft je tiener het lastig met het ontwikkelen van een goede studiemethode? En neemt hij of zij het ook niet van jou aan? Je bent niet alleen. 😉 Neem een kijkje op de site van BijlesHuis voor bijles of studiebegeleiding op maat door een ervaren leerkracht, aan huis of online. We helpen je graag vrijblijvend verder.
Op de hoogte gehouden worden van onze nieuwste didactische artikels? Schrijf je hieronder in voor onze (spamvrije) nieuwsbrief:
