Les prépositions (de voorzetsels) kunnen verwarrend zijn. Het gebruik ervan verschilt van taal tot taal en kent bovendien vaak vaste woordcombinaties. Heb je het moeilijk met de Franse voorzetsels? Geen zorgen, Édith Piaf zal jullie helpen de moed niet te laten zakken en de wereld (van voorzetsels) weer door een roze bril te zien: La vie en rose ! We delen de voorzetsels Frans op in vier groepen: tijd, ruimte, overige en werkwoorden gevolgd door vaste voorzetsels.
“Non, rien de rien, non, je ne regrette rien … je me fous du passé”. (Luister hier mee naar het liedje.) Las je deze woorden ook meteen mee op het wereldwijd bekende deuntje van Édith Piaf én met haar herkenbare stemgeluid? Je zal vast niet de enige zijn! Maar waarom gebruikt ze hier twee keer het voorzetsel ‘de’ wanneer dit in het Nederlands anders vertaald wordt? Hoe zit dat met de Franse voorzetsels?
- Rien de rien, helemaal niets (letterlijk ‘niets van niets’)
- Je me fous du (de + le) passé, ik geef niets om het verleden (het verleden maakt me niet uit).
Kan je alle Franse voorzetsels uit dit deel van het liedje herkennen? Je hoeft ze nog niet helemaal te begrijpen.
Zoals je ziet, worden voorzetsels frequent gebruikt en zijn er vele verschillende vormen terug te vinden. Kan je ze dan eenvoudig samenvatten? Voorzetsels kan je kort en krachtig omschrijven als korte, onveranderlijke woorden die een element binnen de zin verbinden met een ander. Je kan ze vormelijk opdelen in twee groepen. Enerzijds zijn er enkelvoudige voorzetsels Frans (ze bestaan uit één woord) zoals à, de, dans… (naar/om/te, van, in …). Anderzijds zijn er woordgroepen die als één voorzetsel gebruikt worden (ze bestaan uit meerdere woorden) zoals près de, au fond de, à côté de… (dichtbij, op de bodem van, naast).
Er zijn veel manieren om de Franse voorzetsels op te lijsten. Wij zullen de voorzetsels in handige lijstjes vermelden op basis van het Franstalige gebruik en in makkelijk te herkennen categorieën: voorzetsels die te maken hebben met de tijd, met de ruimte en dan nog enkele andere veelvoorkomende voorzetsels. De lijstjes voorzien een overzicht in vogelvlucht van la préposition en français (het voorzetsel in het Frans). Ze zijn bedoeld om je een duidelijk beeld te geven van de voornaamste situaties waarin je de voorzetsels tegenkomt.
1. Les prépositions temporelles. Voorzetsels die de tijd aanduiden.
Kan je volgende Franse voorzetsels van tijd juist aanvullen?
2. Les prépositions spatiales. Voorzetsels die de ruimte aanduiden.
Édith Piaf zingt over het overweldigende tollen en draaien in een grote groep feestende mensen. Haar ankerpunt is de geliefde persoon die met haar mee is. Kan jij haar terugvinden dans la foule ? Dit is het refrein van het nummer:
Emportés par la foule qui nous traîne
Nous entraîne, écrasés l'un contre l'autre
Nous ne formons qu'un seul corps
Et le flot sans effort nous pousse, enchaînés l'un et l'autre
Et nous laisse tous deux épanouis, enivrés et heureux
Kan je volgende Frans voorzetsels van ruimte juist aanvullen?
3. Autres prépositions. Andere voorzetsels.
Met al deze Franse voorzetsels op een rijtje, kan Piaf je meteen helpen om alle voorzetsels weer door een roze bril te zien. Wist je trouwens dat piaf informeel ‘mus’ of ‘musje’ betekent in het Frans? Haar echte naam is Édith Giovanna Gassion, maar haar artiestennaam verwijst naar het kleine zangvogeltje. Zing je even de juiste voorzetsels Frans mee?
Neem een kladblad bij de hand en schrijf alle Frans voorzetsels op die je terugvindt in dit liedje via het bingoblad, ‘sans’ krijg je alvast cadeau van ons!
Des yeux qui font baisser les miens
Un rire qui se perd sur sa bouche
Voilà le portrait sans retouches
De l'homme auquel j'appartiens
Quand il me prend dans ses bras
Qu'il me parle tout bas
Je vois la vie en rose
Il me dit des mots d'amour
Des mots de tous les jours
Mais moi, ça me fait quelque chose
Il est entré dans mon cœur
Une grande part de bonheur
Dont je connais la cause
C'est lui pour moi, moi pour lui dans la vie
Il me l'a dit, l'a juré pour la vie
Et dès que je l'aperçois
Alors je sens en moi
Mon cœur qui bat
- Dans: voorzetsel van plaats, in
- Sur: voorzetsel van plaats, op
- De: voorzetsel om te specificeren
- Pour (1): voorzetsel om de tijdsduur zelf uit te drukken
- En (1): drukt manier uit
- En (2): voorzetsel om figuurlijk een plaats uit te drukken
- Pour (2): Voorzetsel om pro/contra uit te drukken, idee dat je voor iets/iemand strijdt
TIP: nu je de Frans voorzetsels kan groeperen in tijdelijk, ruimtelijk of een ander gebruik, is het een goede oefening om de voorzetsels even apart te bekijken. Je kan per voorzetsel dan alle gebruiken even in een lijstje gieten. Zo ga je meteen actief om met deze stof en maak je een verhelderende samenvatting!
4. Werkwoorden gevolgd door vaste Franse voorzetsels
Oh non, Édith Piaf devient fatiguée et elle perd sa voix ! (Oh nee, Édith Piaf wordt moe en verliest haar stem.) Door de vermoeidheid begint ze voorzetsels te verwarren: elle commence à confondre les prépositions. Ook haar woordenboek is ze vergeten om even na te gaan of je nu wel degelijk commencer à gebruikt. Laten we even wat wijsjes samen inoefenen om haar te helpen.
Liedje 1: les verbes et À
Eerste deuntje: verbe + quelque chose + à + quelqu’un
- Adresser QQCH à QQUN : iets sturen naar iemand
- Apprendre QQCH à QQUN : iets aanleren aan iemand
- Donner QQCH à QQUN : iets geven aan iemand
- Répondre QQCH à QQUN : iets antwoorden aan iemand
- Préférer QQCH/QQUN à QQCH/QQUN : iets/iemand verkiezen boven iets/iemand
Tweede deuntje: verbe + à + quelque chose/quelqu’un
- Parler à QQUN : spreken tegen iemand, praten met iemand
- Participer à QQCH: deelnemen aan iets
- S’intéresser à QQCH: interesse/belangstelling hebben voor iets
Derde deuntje: verbe + à + infinitif
- Aider à faire QQCH: helpen om iets te doen
- Commencer à INF : beginnen met/iets beginnen te doen
- Réussir à INF : erin slagen iets te doen
Liedje 2: les verbes et DE
Eerste deuntje: verbe + de + quelque chose/quelqu’un
- Avoir peur/envie/besoin de QQCH/QQUN : schrik hebben van, zin hebben in, nodig hebben
- Discuter de QQCH : discussiëren over
- Faire de (LE/LA/L’) SPORT : (een sport) beoefenen
- Jouer de (INSTRUMENT) : (een muziekinstrument bespelen)
- Parler de QQCH/QQUN : praten over
- Rêver de QQCH/QQUN : dromen van/over
- Se plaindre de QQCH/QQUN : klagen over
- Tenir compte de QQCH/QQUN: rekening houden met
Tweede deuntje: verbe + de + infinitif
- Arrêter de INF: ophouden met
- Décider de INF: besluiten om/te
- Demander de INF: vragen om
- Essayer de INF: proberen om
- Il s’agit de INF: het gaat over/om
Bien chanté ! Goed gezongen! Deze wijsjes zijn niet allesomvattend: er zijn nog veel meer vaste combinaties met bepaalde werkwoorden. Indien je twijfelt, kan je altijd eens kijken of je het antwoord online kan vinden en, indien je meer à l’ancienne (old school) te werk wil gaan, kan je altijd even het woordenboek erbij nemen.
1. De Franse voorzetsels À, DE en EN worden HERHAALD bij OPSOMMINGEN.
- Édith chante de l’amour, de la joie, de la peur et de la vie.
- Édith zingt over (de) liefde, (de) blijdschap, (de) angst en het leven.
2. Let op voor de samentrekkingen van À en DE wanneer die voorzetsels gevolgd worden door een bepaald lidwoord.
3. Denk eraan dat je Frans voorzetsels niet altijd eenvoudig kan vertalen met hetzelfde woord. Zoals we hierboven zagen, kom je vaak verschillende vertalingen tegen, afhankelijk van de context. De opsommingen hierboven geven je een goed en grondig beeld van de belangrijkste gebruiken van de voorzetsels en de vertalingen ervan in het Nederlands. Blijf vooral aandachtig bij het aanleren van nieuwe werkwoorden of vaste uitdrukkingen en het specifieke gebruik van de voorzetsels daarbij!
Nu ben je helemaal mee met de voorzetsels Frans! Het leven is weer wat rooskleuriger geworden en deze keer moeten we het even oneens met je zijn, mevrouw Piaf, les prépositions ne ne nous sont pas toutes égales ! (De voorzetsels zijn ons niet allemaal om het even!) We kunnen ze nu duidelijk van elkaar onderscheiden en vlotjes gebruiken.
Raak je toch nog een beetje verward parmi toutes ces prépositions (tussen al deze voorzetsels) of kom je nog andere struikelblokken tegen bij het studeren van de Franse grammatica? BijlesHuis heeft heel wat ervaren en gediplomeerde docenten Frans beschikbaar. Ze helpen je graag met 1-op-1 bijles Frans aan huis of online.
Maandelijks onze artikels in je mailbox ontvangen? Schrijf je in op onze spamvrije newsletter:
