Een slecht rapport kan als ouder even schrikken zijn. Het roept vaak allerlei emoties op, van teleurstelling en bezorgdheid tot paniek of frustratie. Goed om weten: hoe je als ouder reageert op dat rapport, is soms bijna net zo belangrijk als de punten zelf. In deze blog bespreken we hoe je op een constructieve en ondersteunende manier omgaat met een tegenvallend rapport, zodat je kind zich gesteund voelt en samen met jou aan verbetering kan werken.
Wat NIET te doen bij een slecht rapport
We beginnen bij het begin: wat vermijd je als ouder best bij een slecht rapport?
- In paniek raken of boos worden:
Het is volkomen normaal dat je eerste reactie gevoelens zijn van bezorgdheid, angst of frustratie. Dit zijn echter emoties die de situatie waarschijnlijk alleen maar erger maken. Neem wat afstand van de situatie en bespreek het rapport eventueel pas na een nachtje erover te slapen. - Je zoon of dochter straffen:
Onderzoek wijst uit dat het bestraffen van slechte punten meer negatieve dan positieve effecten heeft, op zowel het leren als het welzijn van een kind. - Je kind vergelijken met klasgenoten:
Dat kan het zelfvertrouwen en de motivatie voor school schaden en legt de nadruk niet op persoonlijke groei maar op anderen. Elk kind is uniek! Vergelijken doet geen recht aan die individuele verschillen.
Wat WEL te doen bij een slecht rapport
1. Geef ook aandacht aan de successen
Focus niet enkel op de slechte punten van het rapport. Er zijn sowieso vakken waar je zoon of dochter wél goed op scoort en het is belangrijk om daar ook aandacht aan te besteden. “Goed gewerkt voor die vakken; je mag trots zijn op jezelf,...!”
Zijn er binnen het slechte vak wel kleine successen behaald? Frans kan bijvoorbeeld een vak zijn waar je kind het al een hele tijd moeilijk mee heeft. Als het eindresultaat niet goed is, maar wel beter dan vorige keer, is het belangrijk om zijn inzet te bevestigen en te benoemen wat wél goed is (of verbeterd ten opzichte van het vorige rapport).
2. Ga het gesprek aan
Vraag eerst hoe je tiener zich zelf voelt bij het slechte rapport: kan het hem weinig schelen (is er een gebrek aan motivatie?) of is hij eerder teleurgesteld? Laat in het laatste geval zeker merken dat je niet enkel aandacht hebt voor de punten, maar ook voor de inzet tijdens het studeren.
Bekijk een slecht rapport bovenal als een leermoment. Bespreek met je kind waar hij of zij denkt dat het is misgelopen tijdens de voorbereidingen:
- Hoe lukte het studeren?
- Was er een bepaald onderwerp waar je heel veel moeite mee had?
- Heb je voldoende tijd gerekend voor elk vak of kwam je in tijdsnood?
- Had je het gevoel dat je op een efficiënte manier studeerde of kan je studiemethode beter?
- Ben je tevreden over de examenplanning? Kon je die goed volgen?
- Hoe had je jezelf ingeschat voor het examen? Had je deze punten verwacht? Waarom wel/niet?
Vraag ook hoe de toetsen voor dit vak gingen doorheen het semester. Het probleem ligt soms niet bij de voorbereidingen, maar bij het examen zelf. Bijvoorbeeld stress, gebrek aan concentratie tijdens het examen, een black-out, faalangst... Indien het fout gaat op het examen zelf, is het belangrijk om hierover in gesprek te gaan met de klastitularis of het CLB.
Een laatste mogelijkheid zijn dieperliggende problemen. Voelt je kind zich misschien niet goed in zijn vel, in de klas, of in de richting? Ook hierbij is het cruciaal om de school aan te spreken.
Tip: maak indien mogelijk gebruik van feedbackmomenten, de optie om het examen in te kijken of een gesprek met de leerkracht
3. Help een actieplan op te stellen voor de toekomst
Zoals besproken, raden we aan een slecht rapport vooral te bekijken als een leermoment. Eentje waarin jij een ondersteunende rol kan spelen. In de meeste gevallen zal je tiener op het volgende rapport ook liever goede punten halen dan slechte. Twee gouden vragen om daarbij te stellen zijn:
- Wat heb je nodig om het volgende keer beter te doen?
- Hoe kan ik je helpen/ondersteunen om in de toekomst beter te doen?
Nu jullie het probleem hebben geïdentificeerd, kun je je kind helpen een gericht plan op te stellen om het anders aan te pakken. Zeker na het kerst- of paasrapport valt er nog veel bij te sturen voor het eind van het schooljaar. Moedig je kind aan en toon dat je in hem gelooft!
Jullie kunnen ideeën opstellen zoals:
- andere, meer efficiënte leerstrategieën uitproberen
- volgende keer vroeger beginnen met de examenplanning
- meer leer- en herhaalmomenten plannen voor een moeilijk vak
- leerstof combineren met interesses, bv. Franse films / muziek opzoeken
- ...
Het belangrijkste is dat je je kind laat meedenken over een oplossing voor zijn slecht rapport. Als hij zelf een voorstel doet ter verbetering, is hij veel gemotiveerder om dat te volgen dan wanneer jij met ideeën komt.
4. Beloon je kind voor zijn inspanning en doorzettingsvermogen, i.p.v. voor punten
Geef aandacht aan het proces van studeren, niet aan de resultaten. Benoem specifiek de inspanning, het doorzettingsvermogen en strategieën die je tiener heeft ingezet. Dit benadrukken helpt om een groeimindset te ontwikkelen, waarbij het leren en groeien belangrijker worden dan alleen het eindresultaat. Dit kan de motivatie en het zelfvertrouwen vergroten, omdat je tiener leert dat succes niet alleen wordt bepaald door het resultaat, maar ook door de weg ernaartoe. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik vind het super hoe je zo hard hebt gewerkt en niet hebt opgegeven, zelfs toen het lastig werd', in plaats van enkel te zeggen: '80% is heel goed.' Dit helpt om een gezonde houding te ontwikkelen tegenover uitdagingen en falen te ontwikkelen.
Wat kan een goede beloning zijn?
Complimenten zijn top beloningen, wees er kwistig mee! Een fysieke beloning hoeft niet duur te zijn. Een favoriete snack of maaltijd bereiden, een uitstap of activiteit kiezen,.. De beloning mag nooit het doel op zich zijn.
5. Overweeg bijles of studiebegeleiding
Als je kind moeite heeft met een bepaald vak, is bijles een goede optie. Een bijlesdocent geeft uitleg op maat en beantwoordt elke vraag van je kind. Dat kan zowel gaan om het bijspijkeren van leerstof, oefeningen maken of een studiemethode helpen ontwikkelen die werkt. Je kan studiebegeleiding en bijles volgen via BijlesHuis. Bijles in de zomervakantie, of tijdens het schooljaar!
Ontvang je graag onze didactische artikels maandelijks in je mailbox? Schrijf je in voor onze (spamvrije) newsletter!
