Hoe heb jij leren samenvatten op school? Als je 30+ bent, is de kans groot dat je titeltjes moest overschrijven in verschillende kleuren, belangrijke woorden markeerde, de belangrijkste dingen overschreef op een blad naast je... Maar ook veel jongere studenten maken nog steeds een samenvatting op deze manier. Newsflash: de wetenschap en BijlesHuis raden deze manier van samenvatten af. In dit artikel leer je hoe je een samenvatting maken wel inzet als uiterst effectieve leerstrategie.
Eerst en vooral: waarom is ‘mijn’ manier van een samenvatting maken niet goed?
Lezen, markeren en overschrijven hebben iets gemeenschappelijk: het zijn drie passieve manieren om met je leerstof bezig te zijn. Heel verraderlijk: je leerstof herkennen is totaal niet hetzelfde als die kunnen reproduceren of toepassen. Met een traditionele samenvatting heb je misschien wel een mooie gecondenseerde, gestructureerde versie van je leerstof gemaakt, maar echt gestudeerd heb je dan nog niet.
Om leerstof lang en goed te onthouden, is het belangrijk om je hersenen aan het werk te zetten. We hadden het hier al over in ons artikel over actief herhalen. Je moet nadenken bij de leerstof en er betekenis aan geven. Daarnaast is het bewezen dat kennis oproepen uit je geheugen (retrieval practice) ervoor zorgt dat je die verankert in je langetermijngeheugen. Deze principes passen we toe bij de methode van BijlesHuis om samenvattingen te maken. Het stappenplan volg je hier:
1. Lees het hoofdstuk
Zorg dat je alles begrijpt en onderscheid de hoofd- en bijzaken: wat is belangrijke informatie? Let op de titels en tussenkopjes, want die geven de verschillende onderdelen van een tekst weer. Zijn er verschillende alinea’s? Bepaal dan wat de belangrijkste informatie per alinea is. Die staat meestal in de eerste en/of laatste zin van een alinea. Een eerste alinea is doorgaans inleidend en een laatste alinea concluderend.
2. Boek toe!
Shocking! 😉 Vanaf nu mag je de tekst niet meer bekijken. We gaan de leerstof oproepen uit ons geheugen, in plaats van over te schrijven. Hét grote verschil met een traditionele samenvatting maken.
3. Vat het hoofdstuk samen in je eigen woorden
Hierbij ga je je brein aan het werk zetten. Hoe je samenvat, maakt eigenlijk niet veel uit, zolang je alle belangrijke informatie in je eigen woorden noteert op een gestructureerde manier. Je kan daarbij gebruik maken van schema’s, tabellen, symbolen, kleuren...
Twee manieren voor wie echt niet weet waar te beginnen:
Beantwoord de w-vragen
Wie, wat, wanneer, waar, waarom. Dit kan de basis vormen van jouw samenvatting, aangevuld met belangrijke begrippen, tekeningen...
Volg de Cornellmethode
Deel je blad (of meerdere bladen) in een smalle linkerkolom en brede rechterkolom. Links noteer je kernwoorden, bijvoorbeeld namen, plaatsen, jaartallen, belangrijke begrippen. In de rechterkolom noteer je de uitleg erbij en is er plaats voor visuele aanvullingen (schema’s, kleuren..). Onder aan je samenvatting schrijf je in 2-3 zinnen waar de tekst over gaat. Hoe zou je hem uitleggen aan iemand die er niets van kent?
Tip: je kan de Cornellmethode ook gebruiken om notities te nemen tijdens de les.
4. Vergelijk je samenvatting met de tekst
Wat ontbreekt? Heb je de belangrijkste kernwoorden genoteerd? Zou iemand die er niets van kent alle examenvragen kunnen beantwoorden als hij enkel toegang heeft tot jouw samenvatting?
Vul je samenvatting aan met je boek als referentie.
5. Herhaal stap 3 en 4, minimaal drie dagen later
Herhalen is essentieel om leerstof op te slaan in je langetermijngeheugen. Nadat je samenvatting is aangevuld, heb je de leerstof voldoende gestudeerd voor vandaag. Neem enkele dagen een leeg blad: je gaat nogmaals je samenvatting maken. Belangrijk: bekijk deze keer noch je boek, noch je vorige samenvatting op voorhand! Op deze manier roep je opnieuw de kennis uit je geheugen op, met als gevolg dat je die langer en beter onthoudt.
Samenvatten kan een krachtige leerstrategie zijn als je het op de juiste manier doet. Wil je efficiënter studeren? Probeer onze methode uit! Nog moeite met samenvatten en grote hoeveelheden leerstof efficiënt aanpakken voor een toets? BijlesHuis biedt ervaren studiebegeleiders die je kunnen helpen met plannen en leren leren. Doe een vrijblijvende aanvraag!
Word je graag op de hoogte gehouden van onze tips? Schrijf je dan snel in op onze maandelijkse nieuwsbrief!
