De inhoud van de vakken waarin je (bij)les geeft, blijft misschien ongeveer hetzelfde, maar elke student is anders. Hij/zij heeft problemen met bepaalde onderwerpen, vaardigheden of weet misschien zelfs helemaal niet hoe hij de leerstof correct aanpakt. Tijdens de bijles moet de student de basis bijspijkeren, de les uit school herhalen of juist voorbereiden, geholpen worden bij zijn huiswerk of klaargestoomd worden voor een toets of examen. Kortom: elke bijles is uniek. Bovendien komt er soms leerstof bij kijken waar jij niet veel ervaring mee hebt. En dat maakt het gevaarlijk om uren te gaan verliezen aan voorbereiding. Hoe pakt een busy bijlesdocent het slim aan?
Een goed begin is het halve werk
Voorafgaand de inhoudelijke start van de bijles is het belangrijk om een duidelijk overzicht van de aanpak én de verwachtingen op te stellen. Zo vermijd je dubbel werk! Dat is tweevoudig: een intakegesprek tijdens de eerste bijles om de langetermijnaanpak van de lessenreeks te bespreken, en telkens voor elke bijles duidelijk maken wat daarin behandeld zal worden.
Tijdens de eerste les heb je het namelijk met de student en eventueel de ouders duidelijk over de verwachtingen en doelstellingen van de bijles. Concrete vragen om dat te doen, vind in je dit artikel over hoe je de eerste bijles best aanpakt. Daarnaast neem je een kijkje in de syllabus of recente toetsen van de student om te kijken waar de hiaten zitten. Aan de hand van dat intakegesprek en de foutenanalyse maak je een plan van aanpak op. Dat dient om een duidelijke structuur in de komende lessenreeks te scheppen en zo de voorbereiding per les te limiteren.
Spreek daarnaast af met je student om telkens voorafgaand de les de te behandelen leerstof of eventuele documenten van school door te mailen als ergens concreet aandacht aan moet worden besteed. Hoe duidelijker de leerling, hoe effectiever de bijles ook is en hoe minder je moet voorbereiden.
Research erop los
Als het gaat om het langetermijnplannen van je bijles, helpt de Vlaamse overheid je een stuk verder. Het Ministerie van Onderwijs biedt een eenvoudig overzicht van de leerplannen voor elk vak en elke graad. Daar vind je de eindtermen en ontwikkelingsdoelen terug voor jouw student, handig om naast zijn beginsituatie te leggen en om voor te bereiden op examen.
Voor middelbare scholieren is ook vaak heel veel informatie terug te vinden op Smartschool. Onze bijlesdocenten ondervinden dat studenten daar te weinig gebruik van maken. Neem daarnaast een kijkje op de website van Klascement voor gratis lesmateriaal voor alle leeftijden en vakken.
En verder? Google is je beste vriend, hoor je vaak, en dat is voor de gemiddelde bijlesdocent niet anders. Er staat een schat aan materiaal voor (bijles)docenten online die de hiaten in de kennis van je student kan opvullen.
Je innerlijke bibliotheek
Af en toe kom je een onderwerp tegen dat je niet kent, of beloof je de student om iets uit te zoeken voor de volgende bijles. Bekijk dat niet als tijdsverlies, maar als een kans om je kennis te verbeteren van het vak waardoor je gepassioneerd bent. Onze docenten komen na tien jaar lesgeven nog steeds dingen tegen die ze pas helemaal doorgronden na extra opzoekingswerk, en leren constant nieuwe dingen. Dat is niet enkel voorbereiding voor de bijles, maar vooral een investering in jezelf. Elk boek dat je ter voorbereiding van een bijles leest, is ook weer een boek rijker in je innerlijke bibliotheek.
Als je wil bijleren, geef les. – Cicero
Een bijlesdocent weet toch alles?!
Let it go. Je hoeft niet alles op voorhand uitgebreid bestudeerd te hebben om 100% uit je hoofd te weten tijdens de bijles. Je mag jezelf best tijd gunnen om tijdens de bijles na te denken. Als je dat hardop doet, kan het zelfs leerzaam voor de student zijn. Als je zelf iets niet weet, kan je dat ook aan de leerling vragen. ‘Welke rekenregel is dat?’ Wie zijn leerstof hardop presenteert, slaat het beter op in zijn geheugen. Een win-win situatie dus!
Wanneer je een vraag krijgt waarop je het antwoord niet weet, kunnen jullie het samen opzoeken. Zo leert je student ook zelfstandig leerstof opzoeken voor als hij op zijn eentje studeert. Een vaardigheid die hij in zijn verdere academische carrière zeker zal kunnen gebruiken! Als de vraag te uitgebreid is, mag je zeker aangeven dat je het even opzoekt en er de volgende bijles op terugkomt.
In de vingers
Last but not least (en best logisch): de voorbereiding neemt af doorheen de tijd. Docenten die jarenlang bijles geven in hetzelfde vak hebben op de duur alle onderwerpen ooit behandeld en alle vragen al eens voorgeschoteld gekregen. Het zit hen in de vingers, zeg maar. Docente Susanne geeft al tien jaar les statistiek en drie jaar bijlessen statistiek. Zij zegt:
‘Ik heb alle onderwerpen zo vaak bij de hand gehad dat studenten me echt van alles kunnen vragen en ik kan alles meestal prima beantwoorden. Ik heb meestal geen idee wat voor onderwerp mijn bijlesstudenten willen bespreken tijdens de bijles, maar ik ken de stof inside out dus kan gewoon aan de slag zonder voorbereiding.’
Dit artikel werd mede tot stand gebracht met de hulp van docenten Anne, Ignace, Emmy en Susanne. Kriebelt het om zelf studenten bij te staan in hun avontuur richting goede resultaten? Registreer je als lesgever bij BijlesHuis en geef bijles in je regio!
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.