Kinderen met de taalontwikkelingsstoornis dysfasie hebben het dubbel zo lastig op school: ze begrijpen de opdracht vaak niet meteen, conversaties lopen stroef en spontaan antwoorden op klassikale vragen is al helemaal een uitdaging. Gelukkig kun je als leerkracht heel wat doen om kinderen met dysfasie te ondersteunen. Ontdek er hier alles over!
Dysfasie is een hardnekkige aangeboren taalstoornis, die de taalvorm (verbuigingen, vervoegingen en zinsbouw), de woordenschat en vlotheid van gesproken taal sterk aantast. Dysfasie is louter een communicatieve stoornis, en staat los van het algemene intellect van een kind. Een dysfatisch kind ervaart dan ook veel frustratie, omdat het niet in staat is om zijn/haar gedachten vlot onder woorden te brengen als een ander.
Dysfasie herkennen in de klas
Aangezien kinderen met dysfasie moeite hebben om zich uit te drukken, voelen ze zich vaak onzeker in de klasgroep en komen ze ongeïnteresseerd over. Hierdoor interpreteren leerkrachten hun taalstoornis verkeerdelijk als een aandacht- of gedragsprobleem. Om een kind met dysfasie goed te ondersteunen in de klas, is het nochtans cruciaal dat je het zo snel mogelijk herkent. Hier sommen we enkele kenmerken op waaraan je kinderen met dysfasie in je klas kunt herkennen:
- Het kind maakt of schrijft korte, incomplete of onsamenhangende zinnen, of moet zijn zin steeds opnieuw beginnen.
- Het kind verwart woorden, of heeft moeite om op woorden te komen.
- Correct articuleren is een opgave
- De leerling heeft moeite met spontaan spreken en klapt dicht als het klassikaal op vragen moet antwoorden.
- De leerling onthoudt verbale instructies niet, omdat hij/zij ze niet voor zichzelf kan herhalen.
- Het kind durft geen vragen stellen of aangeven als het iets niet begrijpt.
- Je merkt dat het kind meer begrijpt dan het zelf in woorden kan zeggen.
Deze taalkundige eigenschappen hebben ook invloed op het sociale leven van kinderen met dysfasie:
- Omdat een dysfatisch kind moeite heeft om zich te uiten, voelt het zich vaak onbegrepen en kunnen daardoor driftbuien ontstaan.
- De leerling heeft moeite met gestructureerd werken en zijn/haar tijd indelen.
- De leerling legt moeilijker contact met medeleerlingen, en kan zich minder goed inleven in de gevoelens van anderen.
- De leerling kampt met schuldgevoelens, faalangst of schaamte.
Zo maak je je klas of bijles dysfasie-vriendelijk
Nu begrijp je al een stuk beter waar een kind met dysfasie tegenaan loopt. Die kennis alleen maakt het al heel wat makkelijker om je te verplaatsen in de schoenen van een dysfatische leerling. Maar je kan meer! Met onderstaande tips maak je het leven van een dysfatisch kind een stuk draaglijker.
1. Watch your language!
Probeer klassikaal, en zeker een-op-een korte en eenvoudige zinnen te gebruiken. Beperk figuurlijke taal, probeer alles met voorbeelden te verduidelijken, of probeer de informatie visueel voor te stellen aan de hand van Powerpoints of tekeningen. Herhaal ook woorden als dat nodig blijkt.
2. Tijd is je beste vriend
Geef een dysfatisch kind de tijd om je boodschap of vraag te verwerken. Geef tijd om de informatie te verwerken. Neem pauzes, en controleer regelmatig of alle leerlingen je boodschap begrepen hebben.
3. Laat het kind herhalen!
Als je het gevoel hebt dat je te snel gaat, laat de leerling dan je uitleg of opdracht herhalen in zijn/haar eigen woorden, zonder zelf aan te vullen. Alleen dan weet je dat de boodschap overgekomen is.
4. Structuur, structuur en nog eens structuur!
Een warrige uitleg of een chaotische opdracht zijn een nachtmerrie voor een dysfatisch kind, dus probeer op elk vlak structuur aan te brengen. Gebruik nummering of fluo-markeringen bij je opdrachten, deel opdrachten op in kleinere deelstappen, en zoek samen met het kind naar ezelsbruggetjes om zaken beter te onthouden.
5. Liever individueel dan klassikaal
Kinderen met dysfasie ervaren veel onzekerheid en faalangst als ze klassikaal moeten spreken, dus houd daar rekening mee. Vermijd directe vragen en roep het kind niet onverwacht naar voor. Probeer het zoveel mogelijk een-op-een aan te spreken.
6. Geef het geen schuldgevoel
Een kind met dysfasie is zich bewust van zijn taalkundige beperkingen, dus het is onverbodig om hen daar extra mee te confronteren. Vermijd vragen als “Wat zeg je?” of “Wat bedoel je?”, maar leg het onvermogen bij jezelf.
7. Er is meer dan spreken
Spreken is de meest uitdagende manier van communiceren voor een dysfatisch kind, dus laat het ook toe om zich op andere manieren uit te drukken waar het zich comfortabeler in voelt. Denk aan schrijven, gebaren, tekenen, gebarentaal of augmentatieve en alternatieve communicatie (AAC).
Ziezo, met deze tips kun je een kind met dysfasie in je klas niet alleen snel herkennen, je leert het ook op een fijne manier betrekken in je klas. En zo wordt de les zowel voor jou als het kind een stuk aangenamer!
Wil je je meer bezighouden met het ondersteunen van kinderen buiten de schooluren? Dat kan! Meld je hier aan als bijlesdocent bij BijlesHuis.
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.
