Het onderwijs is continu in beweging. Althans, dat zou toch het geval moeten zijn. Uit de resultaten van de jaarlijkse PISA-meting blijkt dat België voor de zestiende keer op rij slechte punten scoorde. Met het lerarentekort en de achteruitgang van de kennis van onze Vlaamse scholieren als grootste uitdagingen moet het onderwijs een tandje bijsteken. Het GO!-onderwijs bleef niet bij de pakken zitten en werkte een tienjarenplan uit. Begin maart 2020 kwamen de 700 GO!-directeurs en directrices samen om hun plan uit de doeken te doen. Ze hadden het onder meer over laptops, co-teaching en coaches. In dit artikel brainstormt ook BijlesHuis erop los. Hoe ziet de klas van de toekomst er volgens ons uit?
1 Leerkrachten worden coaches
In 2030 zal de leerkracht volgens ons niet enkel kennis overdragen, hij zal de leerlingen actief coachen in hun leerproces. Het lessenpakket wordt gevarieerder en online les wordt aangevuld met offline activiteiten. Bijvoorbeeld, in de les biologie zoeken de leerlingen online op hoe ze bacteriën moeten kweken, om dat dan in het echt uit te proberen. Ook sociale media krijgt een belangrijkere rol op school. De leerlingen chatten er niet enkel met hun vrienden, ze kunnen er ook terecht voor vragen en feedback van de leerkracht. De leerkracht zal zichzelf continu moeten blijven bijscholen, door cursussen maar ook door micro-teaching tussen leerkrachten onderling.
Bovendien zullen volgens ons vaker experts uit de bedrijfswereld een gastles geven, zoals dat in het hoger onderwijs al gebeurt. Dat is vaak een interessante ervaring omdat de studenten de theorie vanuit een ander perspectief te zien krijgen met veel voorbeelden uit de praktijk.
Interessante gastlessen:
- les over belastingen door iemand die bij de belastingdienst werkt
- les over beleggen door expert bij de bank
- les schrijven door journalist
- les begrijpend lezen door een auteur
Pluspunten:
- meer voeling met bedrijfswereld en potentiële studierichtingen
- fulltime leerkracht heeft meer tijd om klastitularis te zijn
- minder werkdruk
2 Robots voor de klas?
Ook in het onderwijs kunnen robots worden ingezet. Terwijl de robot de leerlingen entertaint door een halfuur les te geven, kan de leerkracht zich ondertussen bezighouden met het sociale aspect van lesgeven zoals oudercontacten voorbereiden of essays nalezen. Ook Virtual Reality biedt oneindig veel mogelijkheden.
Let op! Een échte leerkracht is onmisbaar in de klas. Een robot zal snel vervelen als die een hele les lang wiskundige formules opdraaft. Een robot kan wel af en toe het lesgeven overnemen van de docent.
3 Grotere klassen en co-teaching
Om het lerarentekort op te vangen zullen de klassen steeds groter worden, wat samenhangt met het idee van co-teaching. Docenten zullen in duo's voor de klas staan om beter in te spelen op de individuele noden van leerlingen. De theorie krijgt de klas samen, waarna de ene docent dieper ingaat op de stof met leerlingen die het meteen begrijpen en meer uitdaging nodig hebben, terwijl de andere docent een groepje minder sterke leerlingen bij zich neemt. Zij kunnen op een aangepast tempo hun vragen doornemen.
4 Meer online ondersteuning
Pakweg tien jaar geleden begon met SmartSchool de digitalisering van het onderwijs. Anno 2030 zal nog meer online gebeuren: inschrijven, oudercontacten en rapporten, maar ook de lessen zelf zullen online georganiseerd worden. Kan je je daar moeilijk iets bij voorstellen? Hier vind je alvast enkele van onze ideeën:
- Online leerpaden om leerlingen zelfstandig op eigen niveau te laten oefenen
- Automatische verbetering van toetsen en taken = minder werk voor leerkracht
- Online afstandsonderwijs om lerarentekort op te vangen
- Groter bereik voor leerlingen die onderwijs via Bednet volgen
- Sociale media integreren tijdens de les voor interactie, bv. vraag met meeste likes komt uitgebreid aan bod
5 Meer beweging
Leerlingen hebben baat bij meer beweging. Het effect van prestatiebevordering werd wetenschappelijk ondersteund en bewezen. De school hoeft niet meer uren LO aan te bieden, maar moet nadenken over hoe ze haar leerlingen meer kan laten bewegen tijdens de les. Wat dacht je van rechtstaand Franse les volgen of geen banken op de speelplaats? Neem je leerlingen mee naar buiten en geef in plaats van een toets een competitieve quiz in de buitenlucht op punten. Bij iedere vraag moeten ze om het snelst het juiste antwoord invullen door naar een invulpost te lopen.
6 Meer praktische en algemene levenskennis
Steeds meer leerlingen die na hun studies het echte leven induiken, vinden dat ze onvoldoende voorbereid zijn. We leven in een kennismaatschappij, waarin een diploma hoog aangeschreven staat. Voor algemene dagelijkse kennis is er niet veel ruimte. Hoe vul je je belastingen in? Waar heb je recht op na je studies? Welke politieke partijen bestaan er? Een overkoepelend vak 'Algemeen Burgerschap' staat al lange tijd op de agenda. Wie weet of scholen in 2030 het vak 'Godsdienst' breder invullen...
Een andere idee is om grensoverschrijdende vakken aan te bieden. Zelfsturend onderwijs is zeker aan een opmars bezig. Hierbij krijgen leerlingen meer inspraak in wat ze belangrijk vinden. Ze kunnen tijdens die lessen zelf thema's aanhalen waar ze vragen bij hebben, inspelend op de actua. Er moet meer ruimte zijn voor bedrijfsbezoeken zodat leerlingen beter kunnen inschatten welke opleiding ze later willen volgen.
7 (Niet-bindende) toelatingsproeven
Minister Ben Weyts kondigde al aan dat er meer toelatingsproeven zullen zijn in de toekomst om zo het aantal GIT-studenten drastisch te laten afnemen. Op die manier zullen eindejaarsstudenten beter de juiste studiekeuze maken. Voor de opleiding geneeskunde bestaat de toelatingsproef al en ook voor de ingenieursopleiding is er een niet-bindende ijkingstoets, maar minster Ben Weyts wil dat uitbreiden. Hij wil zo vermijden dat studenten steeds langer over hun opleiding doen.
8 Meertalig onderwijs
Enkele scholen startten al een pilootproject op maar wij schatten dat meertalig onderwijs in 2030 goed uit de startblokken zal schieten. Zo kunnen we de achterstand van onze Vlaamse scholieren op internationaal niveau wegwerken. Enkele jaren geleden prees de wereld Belgen om hun uitgebreide talenknobbel, maar die voorsprong is er niet meer.
‘Vlaanderen is zeker klaar voor het tweetalig immersieonderwijs. Momenteel worden er in 27 scholen al enkele uurtjes in een andere taal gegeven. Maar Wallonië staat veel verder. Vlaanderen hinkt achterop’, zegt professor Wouter Duyck in De Standaard.
Kleuters en scholieren die van kinds af aan Frans of Engels horen en spreken als vreemde taal, zullen later meer durf tonen om het effectief te spreken.
9 Het schoolgebouw zelf
Technologie zal niet meer weg te denken zijn in het onderwijs in 2030, maar de school zal tegelijkertijd ook een plek zijn voor bezinning, stilte en reflectie. 'Disconnect to reflect' wordt het motto. Leerlingen beginnen of eindigen de dag met een meditatiekwartiertje om tot rust te komen, bijvoorbeeld.
De grens tussen school en thuis vervaagt. Het schoolgebouw wordt een soort 'thuis' waar de leerlingen ook na de schooluren hun gemeenschapszin kunnen ontwikkelen. Het multifunctionele schoolgebouw staat ook na de uren open voor de buurt, met bijvoorbeeld een theaterzaal die ook door toneelgezelschappen gebruikt wordt of met vrijwilligerswerk dat studenten zelf coördineren. De klasruimtes worden groter en flexibeler zodat die voor verschillende doelen kunnen worden ingezet zoals bijvoorbeeld geschiedenislokaal of muzieklokaal. Ook zal er afwisselend online en op school les gegeven worden.
Niet enkel gemeenschapszin, maar ook duurzaamheid wordt extra belangrijk in 2030. De school zal ook hierin een cruciale rol spelen met onder andere daktuinen waar leerlingen leren over fauna en flora, maar waar ze ook zelf de handen uit de mouwen steken in een moestuin.
De school wordt dus meer dan een plek waar enkel kennis wordt overgedragen. In ieder geval moeten we met z'n allen outside the box denken. En wat denk jij? Hoe ziet ons onderwijs er volgens jou uit binnen tien jaar?
Wil je graag je steentje bijdragen aan het onderwijs van de toekomst? Of ben je student en zie je een bijles met een VR-bril wel eens zitten? Neem dan zeker eens een kijkje op BijlesHuis.
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van de nieuwste artikels van Bijleshuis! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.
