Stel je voor: je bent in Brussel en een Franse toerist zoekt de weg naar het Musée Magritte. Hij vraagt je: ‘Est-ce que vous savez où se trouve le musée Magritte s’il vous plaît?’. Jij weet niet waar het museum zich bevindt, maar overdonderd door het Frans stamel je enkel snel: ‘Non!’. Je bent namelijk vergeten hoe je nu weer precies een ontkennende zin vormt in het Frans. Om zo’n stuntelige situatie te vermijden, herhalen we in dit artikel kort hoe je de Franse ontkenning met ‘ne...pas’ of la négation (de negatie) correct vormt.
Hoe vorm je een Franse zin met ontkenning?
Hieronder lichten we het stappenplan toe en tonen we je daarna samen hoe het moet.
Ontkenning stap 1: Voeg ‘ne...pas’ toe
Wanneer je de volledige zin ontkennend wil maken, voeg je ‘ne...pas’ toe aan de forme affirmative. Een affirmatieve zin is bevestigend, zonder bijvoorbeeld vraag- of uitroeptekens. Bijvoorbeeld: ‘J’aime le peintre René Magritte.’
Meestal plaats je de partikels ‘ne’ en ‘pas’ rond het vervoegde werkwoord (=persoonsvorm) om de zin ontkennend te maken. Denk aan een hotdog (de persoonsvorm ‘aime’) tussen een broodje (de partikels ‘ne’ en ‘pas’): ‘Je n’aime pas le peintre René Magritte.’
! Let op: Van het partikel ‘ne’ zijn er twee varianten: n’ vóór een klinker of zachte h, of ne in alle andere gevallen!
Voorbeelden
- Je peux vous aider. -> Je ne peux pas vous aider.
- Je déteste le peintre Magritte. → Je ne déteste pas le peintre Magritte.
- Je vais au musée Magritte demain. → Je ne vais pas au musée Magritte demain.
VS.
- Tu es gentil. -> Tu n’es pas gentil.
- J’aime le peintre Magritte. → Je n’aime pas le peintre Magritte.
- Ceci est une pomme. -> Ceci n’est pas une pomme.
- Elles hésitent à visiter le musée Magritte à Bruxelles. -> Elles n’hésitent pas à visiter le musée Magritte à Bruxelles.
Ontkenning stap 2: Kies de correcte plaats
Jammer genoeg sandwicht ‘ne...pas’ niet altijd de werkwoorden in de zin. De plaats van ‘ne...pas’ in de zin ten opzichte van het werkwoord, hangt namelijk af van de gebruikte werkwoordstijd. Er zijn drie mogelijkheden in het Frans:
1. Ontkenning in een zin met slechts 1 werkwoord: sandwich
Bij de enkelvoudige werkwoordstijden (dus één werkwoordsvorm) staat de ontkenning ‘ne...pas’ rond het werkwoord. Dit kan omdat het werkwoord maar uit 1 deel bestaat. Concreet gaat het om de indicatif, de imparfait, de futur simple en de conditionnel présent.
Voorbeelden
- indicatif: Ceci n’est pas une pipe. (Dit is geen pijp.)
- imparfait: Quand j’étais enfant, je n’aimais pas les musées. (Als kind hield ik niet van musea.)
- futur simple: Je ne visiterai pas le musée Magritte. (Ik zal het museum Magritte niet bezoeken.)
- conditionnel présent: Je ne visiterais pas ce musée. (Ik zou dit museum niet bezoeken.)
2. Ontkenning bij de passé composé (voltooid verleden tijd) en andere samengestelde werkwoordstijden
Hier wordt het een beetje moeilijker omdat het werkwoord bestaat uit 2 delen, de Franse passé composé is namelijk een meervoudige werkwoordsconstructie. Hierdoor vormt ‘ne...pas’ geen perfecte hotdog rond het werkwoord. Het eerste deel van de ontkenning ‘ne’ komt vóór het hulpwerkwoord en ‘pas’ erna.
- J’ai aimé le musée. → Je n’ai pas aimé le musée.
3. Ontkenning bij twee werkwoorden
Als er twee werkwoorden in 1 zin staan, bijvoorbeeld bij een werkwoord (persoonsvorm) en een infinitief, dan staat ‘ne’ vóór het eerste werkwoord en ‘pas’ na het eerste werkwoord:
- Je veux visiter le musée. → Je ne veux pas visiter le musée.
‘Veux’ is hier het vervoegde werkwoord of de persoonsvorm en wordt gesandwicht. ‘Visiter’ daarentegen is een infinitief, het tweede werkwoord, en valt buiten de hotdog.
Ontkenning stap 3: Een aantal moeilijkere variaties op ‘ne...pas’
Even een récapitulation: hierboven zagen we dat ‘ne’ vóór het eerste werkwoord staat en ‘pas’ vóór het tweede werkwoord staat als de zin 2 verschillende werkwoorden heeft. Dat geldt in de meeste gevallen in het Frans: ne … pas (niet), ne … plus (niet meer), ne … jamais (nooit), ne … rien (niets), ne … pas encore (nog niet), ne... guère (nauwelijks).
Voorbeelden
- Je n’aime pas cuisiner. (Ik hou niet van koken)
- Je ne veux plus regarder la télé. (Ik wil niet meer televisie kijken.)
- Elle ne va jamais t’aimer. (Zij zal nooit van jou houden.)
- Je ne vais rien faire aujourd’hui. (Ik ga niets doen vandaag.)
- Je ne vais pas encore déménager. (Ik ga nog niet verhuizen.)
- Je n’ai guère compris ce contenu. (Ik heb nauwelijks deze inhoud begrepen.)
In de andere gevallen, staat de ‘ne’ vóór het eerste werkwoord en ‘pas/plus/jamais/...’ na het tweede werkwoord. Dit is zo voor de ontkenning: ne … personne (niemand), ne … nulle part (nergens), ne … aucun(e) (geen enkele).
Voorbeelden
- Je ne vais voir personne aujourd’hui. (Ik ga niemand zien vandaag).
- Je ne veux travailler nulle part. (Ik wil nergens werken.)
- Je n’ai vu aucun joli tableau dans le musée. (Ik heb geen enkel mooi schilderij gezien in het museum.)
Zoals je ziet, bestaan er dus variaties op de basisvorm ‘ne...pas’. Deze twee lijstjes leer je best uit het hoofd met de bijhorende vertalingen. ‘Ne pas’ kan je in het Nederlands vertalen als ‘niet’. De andere vormen hebben een specifieke betekenis:
- Bijvoorbeeld: ‘Magritte n’a vu personne.’ (Magritte heeft niemand gezien.)
De Nederlandse vertaling ‘niemand’ heeft in het Frans twee delen: ‘ne’ en ‘personne’ (letterlijk “niet iemand” dus “niemand”).
Wist je...
... dat in de spreektaal ‘ne’ vaak niet wordt uitgesproken?
- J’aime pas le peintre belge Magritte -> ‘J’aime pas’ i.p.v. ‘Je n’aime pas’
! Let op: ‘rien’, ‘personne’, ‘aucun’ als onderwerp van een vraag -> ‘ne’ valt weg in het antwoord!
- Quelqu’un connaît le titre de ce tableau? Non,
nepersonne connaît le titre. (Neen, niemand kent de titel).
Enkele voorbeeldoefeningen met uitleg
1) Maak de zin ontkennend in een enkelvoudige constructie
Laten we beginnen met een gemakkelijke constructie, namelijk een zin met één werkwoord.
Magritte est un peintre belge.
Oplossing: Magritte n’est pas un peintre belge.
Vertaling: Magritte is een Belgische kunstenaar. VS Magritte is geen Belgische kunstenaar.
Magritte fait toujours de jolis tableaux.
Oplossing: Magritte ne fait jamais de jolis tableaux.
Vertaling: Magritte maakt altijd mooie schilderijen. VS Magritte maakt nooit mooie schilderijen.
2) Maak de zin ontkennend in een meervoudige constructie
Een ontkenning is iets moeilijker in een meervoudige werkwoordconstructie. Denk goed na over de plaatsing van de negatiepartikels wanneer de zin meer dan één werkwoordsvorm bevat.
On voulait visiter le musée Magritte.
Wat gebeurt er als je hier de partikels “ne... plus” zou toevoegen? Waar zet je deze partikels precies in de zin?
Gebruik het volgende stappenplan om deze Franse zin ontkennend te maken:
Stap 1: Hoeveel werkwoorden heb je precies in de zin? Hier zijn er dus twee werkwoorden: “voulait” is de persoonsvorm en “visiter” is de infinitief.
Stap 2: Gedraagt “ne...plus” zich hetzelfde zoals “ne...pas” in de zin? Is de plaatsing van “ne...plus” hetzelfde zoals bij “ne...pas”? Inderdaad! Dit volgt gewoon de normale regel: het partikel “ne” komt vóór het eerste werkwoord en het partikel “pas” vóór het tweede.
-> On ne voulait plus visiter le musée Magritte.
Voila, hopelijk helpen deze voorbeelden je verder bij de ontkenning in het Frans! Een mooie, ontkennende zin is nu eenmaal altijd beleefder dan een korte ‘Non!’. Mais ceci n’est pas la fin! Grapje... je bent wél aan het einde van dit artikel gekomen :-).
Heb je nog wat moeite met de ontkenning in het Frans of loop je vast op andere onderdelen van de Franse grammatica? BijlesHuis heeft heel wat ervaren en gediplomeerde docenten Frans beschikbaar. Ze helpen je graag met 1-op-1 bijles Frans aan huis of online.
Word je graag maandelijks op de hoogte gehouden van onze nieuwe artikels? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! We sturen je geen spam, beloofd. ;-)
