Met deze 5 effectieve leerstrategieën onthoud je de leerstof voor altijd!

Voor studenten: efficiënter studeren Voor bijlesdocenten 6 min read

Leren leren is een van de belangrijkste vaardigheden om onder de knie te hebben als student. Gewoon de leerstof lezen is namelijk niet voldoende om die blijvend te onthouden. Je moet er actief mee aan de slag om ze in het langetermijngeheugen op te slaan, en daarbij helpen leerstrategieën.

Let op: er bestaat niet zoiets als dé leerstrategie. Voor elke student werkt de ene manier effectiever dan de andere. Ook per vak verschilt de aanpak. De beste methode is zelf uitproberen welke strategie werkt voor welk vak. Er bestaan tientallen leerstrategieën die helpen om de leerstof in te prenten. Denk maar aan tijdslijnen en grafieken tekenen, parafraseren, ezelsbruggetjes bedenken,... Het is belangrijk om te switchen tussen leerstrategieën gebaseerd op jouw talenten en ervaring. Vergeet daarnaast zeker niet je leermomenten te spreiden in de tijd. Hieronder vind je alvast vijf slimme tactieken om de strijd met je leerstof aan te gaan.

leerstrategieën, effectief studeren, leren leren

1. Vraaganalyse

Hierbij kruip jij in de huid van je docent en ga je zelf vragen bedenken over de leerstof. Wat zou er in de toets kunnen staan? Neem er voorbije toetsen van het vak bij om te kijken naar de vraagstelling. Docenten bouwen toetsen vaak op dezelfde manier op. Daardoor kan je voorspellen wat mogelijke vragen zijn. Probeer hoofdzaken van bijzaken te scheiden. Wat is leerstof die in de toets kan komen, en wat vraagt de docent waarschijnlijk niet?

Let ook op het verschil in vragen:

  • Kennisvragen gaan over theorie die je vanbuiten moet leren: definities, jaartallen, formules, synoniemen, namen, lijstjes,.... Op de toets moet je gewoon het antwoord kunnen reproduceren zonder erbij na te denken.
  • Toepassingsvragen bouwen verder op die kennis; je moet de betekenis snappen en kunnen gebruiken om iets uit te leggen of op te lossen. Dat zijn vragen zoals 'bereken, bedenk een oplossing, schrijf een tekst, verklaar, ...' Hoe verder je in je schoolcarrière staat, hoe meer toepassingsvragen over het algemeen gesteld worden. Leerkrachten op je school willen namelijk geen 'papegaaien' in de klas, maar studenten die de leerstof kunnen toepassen.

Als je op deze manier bezig bent met de leerstof, denk je er dieper over na en worden je hersenen actief getraind. Los daarna de vragen op die je zelf hebt opgesteld! Als deze methode de eerste keer niet het gewenste resultaat heeft, is het cruciaal om te checken wat fout ging. Dekken jouw vragen alle leerstof of heb je dingen overgeslagen? Heb je het werkboek, handboek én je aantekeningen gebruikt? Had je vooral kennisvragen en niet voldoende toepassingsvragen?

Tip: schrijf jouw vragen op en doe aan 'vragenruilhandel' met een klasgenoot. Zo hebben jullie als het ware elk een 'oefentoets' over de leerstof!

2. Samenvatten mét je brein erbij

Ook bij een samenvatting is het cruciaal om hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden en vooral te begrijpen wat je opschrijft. De leerstof gewoon overpennen heeft niet veel nut. Daarom is het efficiënter om eerst een stuk tekst te lezen, te begrijpen, de belangrijke informatie eruit te destilleren, en dan pas te beginnen schrijven.

Een vaak gebruikte methode van studenten is de leerstof snel markeren. Ze duiden alles aan wat een beetje relevant is om de markeringen later opnieuw te lezen. Dat kan werken voor sommige studenten of sommige vakken, maar is niet de meest efficiënte manier. Wie meteen zijn hersenen aan het werk zet in plaats van de leerstof te markeren zonder er al te veel bij stil te staan, slaat het sneller in zijn geheugen op. Begin daarom meteen met denken wanneer je de leerstof begint aan te pakken!

Samenvattingen van het internet halen is handig als je door een slechte planning op het laatste moment niet anders meer kan. Dat is géén leerstrategie. Als je het goed doet, steek je meer op van je samenvatting maken dan van hem te leren, omdat je op doordachte manier bezig geweest bent met de theorie.

Slimme notities nemen tijdens de les is de helft van het werk. Zo vat je vooraf al een beetje de leerstof samen. Een van de beste methodes hiervoor is de Cornellmethode:

3. Mindmapping: een huwelijk van je rechter- en linkerhersenhelft

Bij een mindmap voeg je pijlen, kleuren, symbolen en figuren toe aan de leerstof om een beeld te creëren. Op die manier zet je je beide hersenhelften aan het werk: taalontwikkeling vindt plaats in de linkerhelft, beelden worden in de rechterhelft opgeslagen. Visualisatie helpt dus bij het onthouden! Lees hier hoe je praktisch aan de slag gaat met een mindmap en welke (online) tools je daarvoor kan gebruiken. Let er wel op dat je al een overzicht van de leerstof in je hoofd hebt voor je aan de slag gaat: hoeveel mindmaps passen daarbij?

leerstrategieën, leren leren, mindmap maken voorbeeld
https://juf-evelien.weebly.com/mindmap-maken.html

4. Flashcards maken

Get your hands dirty en maak kaartjes met chemische elementen, definities van wiskunde, Engelse woordjes, aardrijkskundige begrippen, etc. Aan de ene kant staat dan het woord en aan de andere kant de definitie/vertaling/betekenis die je moet kennen. Je kan dat voor alle begrippen doen, maar het meest tijdsefficiënte is toch om eerst te studeren en dan enkel kaartjes te maken voor de woorden waarmee je echt moeite heb. Zo bespaar je overbodig werk!

Vraag jezelf op en check je antwoord op de andere kant van het kaartje. Juist? Prima, leg het aan de kant. Fout? Maak een aparte stapel en ga daarmee verder tot alle kaartjes in de stapel 'correct' liggen. Gebruik opnieuw beide hersenhelften en noteer bijvoorbeeld mannelijke Franse woorden in het blauw en vrouwelijke in het rood. Of maak er een schets bij. Belangrijk is ook om de definities niet enkel 'vanbinnen' te lezen, maar echt hardop te zeggen. Franse of Engelse woordjes in een zin gebruiken is een nog beter idee.

Tip: ken je Quizlet al? Hele handige website om 'digitale kaartjes' te maken en op verschillende manieren te laten opvragen!

5. Oefening baart kunst

Voor sommige vakken (zoals wiskunde) kan je de leerstof pas écht onthouden en zelfstandig toepassen als je gaat oefenen. Oefeningen helpen je de leerstof te analyseren en actief te doorgronden. Dek de antwoorden af in je werkboek en op huistaken en maak zo oefeningen voor een tweede keer. Geen tijd om alle oefeningen opnieuw te maken? Ga dan voor de laatste in elk hoofdstuk; zij zijn op het niveau van de oefeningen die je op de toets voorgeschoteld krijgt.

Oefeningen maken werkt niet enkel voor wiskunde, maar ook voor vertalingen, opdrachten in biologie en aardrijkskunde,... Wie wil oefenen op begrijpend lezen, kan beginnen met de eerste en laatste alinea lezen, en daarna van elke alinea de eerste en laatste zin. Op die manier weet je waar de tekst heengaat, en begrijp je hem een stuk vlotter wanneer je hem volledig leest.

Klaar? Evalueren maar!

Zoals we in het begin vertelden, zijn leerstrategieën erg individueel. Daarom is het cruciaal om te kijken wat het resultaat daarvan is. Stel jezelf na een toets dus de volgende vragen:

  • Hoe vond je het zelf gaan?
  • Had je het gevoel dat je alle leerstof beheerste?
  • Ging het leren sneller of trager dan bij een vorige toets?
  • Hoe waren de punten? Beter dan vorige toetsen?
  • Wat ging goed tijdens de toets en welke vragen wist je niet? Waar stond dat in je handboek? Zaten de fouten in kennisvragen of toepassingsvragen?
  • Als je een vraaganalyse maakte: welke vragen kwamen terug op de toets en welke niet? Welke vragen had je totaal niet verwacht?

Aanvullende informatie over en voorbeelden van effectieve leerstrategieën vind je in dit document of lees je in het boek 'Zelfregulerend leren' van Pieternel Dijkstra.

Hou goed bij welke strategie goed of minder goed werkt. Op de duur heb je zo een aangepaste en efficiënte manier om te studeren voor elk vak. Succes!

Lukt het jou maar niet om op efficiënte manier te studeren? Kan je zoon of dochter de hulp van een ervaren pedagoog gebruiken om zijn/haar persoonlijke winning strategies te bepalen? BijlesHuis helpt jullie graag verder!

Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.

studeren tips effectief leerstrategieën tactiek leren
Updates ontvangen met didactische inzichten?
Sign up for our newsletter