written by
Julia H.

Mediawijs in de digitale wereld: een handleiding voor de mediaopvoeding van kinderen

Voor ouders 5 min read

Leven in het digitale tijdperk: computers, laptops, tablets en smartphones zijn onze dagelijkse kost geworden. De nieuwe media bieden heel wat mogelijkheden aan. Het is dan ook normaal dat die stilaan een vaste plaats verwerven thuis en op school. Ook BijlesHuis biedt onderwijs op afstand aan door middel van online bijles via een online bijlesplatform. Het is belangrijk om kinderen wegwijs te maken in deze digitale wereld en hen als het ware mediawijs te maken. Lees hier hoe je als ouder begint aan de mediaopvoeding van kinderen.

mediawijs, mediawijsheid, kinderen, opvoeding, digitale wereld, mediaopvoeding, mediagebruik, mediaconsumptie, schermtijd

Wat is mediawijsheid?

Kan je media begrijpen én gebruiken? Dan ben je mediawijs! Mediabegrip verwijst naar het hebben van inzicht in media (bijv. reclame herkennen) en het kunnen analyseren (bijv. weten van welk bedrijf de reclame afkomstig is), reflecteren (bijv. waarom je je niet zou laten overtuigen door de reclame) en evalueren (bijv. opzoeken hoe betrouwbaar het bedrijf is). Mediagebruik verwijst naar het kunnen bedienen (bijv. blindelings typen), creëren (bijv. een blog schrijven), navigeren (bijv. online bronnen raadplegen) en structureren (bijv. afbeeldingen verzamelen voor jouw blog) van media.

Om mediawijs te kunnen zijn, heb je dus bepaalde kennis (weten), vaardigheden (kunnen) en attitudes (willen & durven) nodig. Mediawijsheid kent dus heel veel facetten die vandaag allemaal noodzakelijk zijn in onze maatschappij. Je kan hier ontdekken hoe mediawijs je bent aan de hand van een korte test. Wil je meer weten over mediawijsheid? Bezoek dan zeker eens de website van Mediawijs. Het is het Vlaamse Kenniscentrum van Digitale- en Mediawijsheid dat de inwoners van Vlaanderen en Brussel helpt om digitale technologieën en media actief, creatief, kritisch en bewust te gebruiken en begrijpen om deel te kunnen nemen aan deze maatschappij.

Mediawijsheid is eigenlijk zoals een pizza! Bekijk het in onderstaand filmpje 🍕.

Wat is mediaopvoeding?

Kinderen vinden razendsnel hun weg in deze wereld vol media. Het lijkt wel alsof ze er meer van kennen dan volwassenen, maar niets is minder waar. Vaak snappen ze niet helemaal hoe media werken en begrijpen ze niet alle mogelijkheden en risico’s. Met een goede mediaopvoeding leren kinderen bewust, veilig en gezond om te gaan met media. Het is een belangrijke taak van ouders en andere volwassenen om kinderen te begeleiden. Hoe begin je daar nu aan? Op Mediawijs.be kan je dossiers vinden die op basis van expertise uit het veld en uit onderzoek uitgewerkt zijn. Die zijn alvast een goed vertrekpunt.

Mediaopvoeding, hoe pak je het aan?

Heel simpel, doe het samen. Ga samen achter de televisie, computer of tablet zitten. Kijk mee, stel vragen en laat je kind zelf ook vragen stellen. Op deze manier zal je kind zich bewust worden van zijn of haar mediagebruik. De grootste uitdaging is om een balans te vinden: naast media moet er ook voldoende tijd zijn voor onder andere spelen, sporten en slapen. We geven jou enkele algemene tips mee:

  1. Heb vertrouwen in jezelf. Hoewel je soms het gevoel hebt dat je zelf geen flauw idee hebt van hoe Instagram verhalen, Snapchat streaks en vlogs werken, weet je vaak meer dan je denkt. Volwassenen staan namelijk in de echte wereld met beide voetjes op de grond en weten meestal wel wat goed en slecht is.
  2. Doe waar je jezelf het beste bij voelt. Je hoeft helemaal niet te kijken naar hoe andere ouders en begeleiders het doen. Ga gerust informatie opzoeken en bij anderen luisteren, maar durf vertrouwen op jouw eigen buikgevoel.
  3. Vergeet niet dat media veel opportuniteiten bieden. Door kinderen er helemaal van af te schermen, zullen ze de kans missen om waardevolle vaardigheden te leren. Media helpen namelijk je contacten te onderhouden, vormen een gigantische bron van informatie en je leert er heel wat van bij.
  4. Maak duidelijke afspraken rond mediagebruik en -consumptie om overmatige mediaconsumptie te voorkomen. Lees hieronder meer!

Overmatige mediaconsumptie

Overmatige mediaconsumptie kan je herkennen aan signalen zoals het verwaarlozen van schoolwerk en hobby’s, concentratieproblemen, stemmingswisselingen, enzovoort. In dit geval zal je snel moeten handelen en regels opstellen om je kind te helpen. Zo kan het een gezonde mediaconsumptie aanleren. Het is moeilijk om precies te zeggen hoeveel minuten of uren schermtijd verantwoord is. De hoeveelheid verschilt per kind, leeftijd en in ontwikkeling. Bovendien verschilt de opvatting vaak van ouder tot ouder. Hoeveel mediaconsumptie daadwerkelijk te veel is, hangt af van kind tot kind. Om overmatige mediaconsumptie te voorkomen kan je enkele afspraken maken over het mediagebruik en de mediaconsumptie.

Mogelijke afspraken om overmatige mediaconsumptie te voorkomen

Mediagebruik beperken

Niet alle kinderen hebben evenveel interesse in media; sommigen spelen liever buiten of beoefenen een creatieve hobby. Wanneer je toch het gevoel hebt dat er regels nodig zijn om het gebruik van media te beperken, raden onderzoekers aan dit samen met het kind vast te leggen. Het is namelijk belangrijk dat het kind begrijpt waarom er bepaalde regels opgelegd worden.

Enkele zinvolle routines zijn:

  • 1 tot 2 uur voor het slapengaan geen schermgebruik;
  • geen gsm-gebruik tijdens het eten of tijdens het maken van huiswerk;
  • media-vrije dagen en/of uren vastleggen (bijv. zondag geen gsm-gebruik);
  • vaste tijden of limieten inplannen op het toestel zelf;
  • regelmatig naar buiten gaan.

Mediaconsumptie beperken

Hoe lang mag een kind naar televisie kijken? Of hoe lang mag hij of zij spelletjes spelen op de tablet? Hoe lang een kind verschillende media mag gebruiken, hangt af van welk medium er precies gebruikt wordt en waarvoor. Wanneer het gaat over entertainment, zoals het spelen van games of kijken van YouTube-filmpjes, dan is het aanbevolen om de tijd te beperken. Wordt de computer zinvol en doelgericht gebruikt? Bijv. voor huiswerk of online bijles? Dan hoeft de mediaconsumptie natuurlijk niet begrensd te worden.

In de steeds sneller veranderende mediawereld verlangt een geslaagde mediaopvoeding een grote hoeveelheid aan toezicht. Wees echter niet te streng met de regels, want ontspanning tussendoor helpt ook. Probeer dus een mooie balans te vinden tussen schoolmedia, vrijetijdsmedia en tijd zonder beeldscherm.

Denk jij erover om online bijles te proberen? Vraag nu vrijblijvend naar een docent die jou of jouw kind kan helpen! Wil je zelf online bijles geven? Registreer je dan als bijlesdocent, bekijk de openstaande online opdrachten in jouw vakgebied en help studenten hun leerdoelen te bereiken!

Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.

mediawijs sociale media media mediaopvoeding schermgebruik mediagebruik mediaconsumptie mediawijsheid
Updates ontvangen met didactische inzichten?
Sign up for our newsletter