Moet je nu le of la voor een woord zetten? Als je Frans aan het leren bent, kunnen de lidwoorden een lastige opgave vormen. Ze zijn namelijk niet altijd vanzelfsprekend. In dit artikel bespreken we de algemene regels voor het vinden van het juiste lidwoord. Ook bespreken we enkele trucjes, die de zoektocht naar het juiste lidwoord wat gemakkelijker kunnen maken!
Wanneer le of la: de algemene regel
Net als in het Nederlands het geval is, hebben alle Franse zelfstandig naamwoorden een geslacht. Ze zijn ófwel mannelijk (le), ófwel vrouwelijk (la). Als je in het Frans lidwoorden gebruikt, moet je dus altijd weten wat voor geslacht het woord heeft.
De reden dat het soms lastig kan zijn om te leren wanneer le of la te gebruiken, is dat het Frans hier een ander systeem voor gebruikt dan het Nederlands. In het Nederlands gebruik je hetzelfde lidwoord (de) voor mannelijke en vrouwelijke woorden en gebruik je weer een ander lidwoord (het) voor onzijdige woorden. Maar het Frans pakt dit dus anders aan. En helaas is het niet altijd duidelijk of je nu met een mannelijk of vrouwelijk woord te maken hebt. Als je in het Frans lidwoorden gebruikt, moet je dus altijd goed opletten dat je het juiste geslacht kiest.
Le of la tip 1: samen leren met het woord
Omdat het niet altijd gelijk duidelijk is wanneer le of la de juiste keuze is, is het belangrijk om Franse zelfstandig naamwoorden samen met hun lidwoord te leren. Als je een nieuw Frans woord leert, leer dus ook gelijk het lidwoord erbij. Zo hoef je dat niet achteraf nog bij te studeren. Als je veel Frans oefent, zul je merken dat dat steeds gemakkelijker gaat. Gelukkig zijn er ook een aantal regels die je kunnen helpen als je wilt weten of je le of la moet gebruiken.
Le of la tip 2: Uitgang van het woord
De uitgang van het woord geeft soms weg of je met een mannelijk of een vrouwelijk woord te maken hebt. Zo zijn woorden die eindigen op - eau altijd mannelijk (bijvoorbeeld 'le bureau'), en woorden die eindigen op -esse vrouwelijk. Als je in het Frans lidwoorden zoekt, kun je daarom altijd even naar de uitgang van het woord kijken.
Hieronder hebben we de verschillende uitgangen die vaak bij een mannelijk of vrouwelijk woord voorkomen op een rijtje gezet. Natuurlijk zijn er enkele uitzonderingen, maar over het algemeen kun je ervan uitgaan dat je bij het eerste rijtje (met de mannelijke uitgangen) het lidwoord le kunt gebruiken en bij het tweede rijtje voor la kunt kiezen. Het is slim om deze uitgangen uit je hoofd te leren, zo weet je in één keer van veel nieuwe woorden of je le of la moet gebruiken.
Uitgangen die meestal voorkomen bij een mannelijk zelfstandig naamwoord:
Uitgangen die meestal voorkomen bij een vrouwelijk zelfstandig naamwoord:
Als je deze rijtjes nogal lang vindt om vanbuiten te leren, heeft onze bijlesdocente Anne nog een extra makkelijke tip om de uitgangen te onthouden. Je kan ervan uitgaan dat een woord dat eindigt op -e meestal vrouwelijk is, behalve woorden op -age, -aire, -asme en -isme. Een woord dat niet eindigt op -e is meestal mannelijk, behalve -aison, -tion en -sion. Op die manier moet je minder uitgangen vanbuiten leren.
Bedenk een verhaaltje om de uitgangen aan elkaar te linken, bijvoorbeeld ‘Ik heb een verzameling mini-kersthuisjes, dat is mijn passie!’. Met deze zin ken je meteen de uitgangen -aison, -tion en -sion.
Le of la tip 3: Betekenis van het woord
Of je le of la moet gebruiken, kan ook afhangen van de betekenis van het woord. Sommige woorden zijn namelijk altijd mannelijk of vrouwelijk. Zo zijn de dagen van de week bijvoorbeeld mannelijk ('le lundi'). Als je in het Frans lidwoorden gebruikt dan is het dus ook altijd verstandig om even na te gaan of het woord misschien in een categorie valt die altijd een bepaald geslacht heeft.
Hieronder hebben we de woorden die standaard mannelijk of vrouwelijk zijn voor je op een rijtje gezet. Als je wilt weten wanneer le of la te gebruiken, en de uitgang van het woord staat niet in één van de bovenste rijtjes, kun je dus ook altijd kijken of je toevallig met één van de volgende woorden te maken hebt.
Zelfstandige naamwoorden die altijd mannelijk zijn
- De dagen van de week, bijvoorbeeld mercredi (woensdag) of lundi (maandag)
- De namen van talen, bijvoorbeeld slovaque (Slowaaks) of anglais (Engels)
- De namen van maanden, bijvoorbeeld décembre (december) of juillet (juli)
- De namen van bomen, bijvoorbeeld pommier (appelboom) of érable (eik)
- De jaargetijden, bijvoorbeeld printemps (lente) of été (zomer)
Ook wijnen, kazen en kleuren zijn over het algemeen mannelijk in het Frans (hoewel hier enkele uitzonderingen op te vinden zijn).
Zelfstandige naamwoorden die altijd vrouwelijk zijn
- Automerken
- De namen van rivieren, bijvoorbeeld la Seine
- De namen van wetenschappen en opleidingen, bijvoorbeeld la chimie (scheikunde)
Let erop dat 'le droit' een uitzondering is op deze laatste regel. Le droit betekent 'het recht', maar is dus een mannelijk woord (ondanks dat het hier om een wetenschap gaat).
Biologisch geslacht
Als je in het Frans lidwoorden gebruikt, dan spreekt het in sommige gevallen gelukkig wél voor zich. Als het woord naar een duidelijk biologisch geslacht verwijst, dan kun je ervan uit gaan dat het geslacht van het woord hiermee overeenkomt. Zo heeft 'homme' (wat man betekent) het lidwoord 'le' en heeft 'femme' (wat vrouw betekent) het lidwoord la. Ook garçon (jongen) is altijd mannelijk en fille (meisje) is altijd vrouwelijk.
Kijk dus ook altijd even of het woord naar een biologisch geslacht verwijst, in die gevallen is het niet heel lastig om te zien of je le of la moet gebruiken.
Hopelijk helpen deze regels en tips je op weg! Loop je nog steeds vast bij het leren van de lidwoorden of kun je bij andere onderdelen van de Franse grammatica wel wat hulp gebruiken? Op BijlesHuis vind je gemakkelijk een ervaren bijlesdocent die je online of aan huis helpt bij het leren van de Franse taal. Bonne chance!
Op de hoogte blijven van onze artikels? Schrijf je hieronder in voor onze newsletter:
