Het is vandaag 14 maart, tijd voor een wiskundig feest! In Amerika vieren ze pi day door taart (pie) te eten., aangezien pi en pie in het Engels hetzelfde klinken. Jammer genoeg lijkt het Nederlandse woord 'taart' helemaal niet op 'pi'. Gelukkig er is nog steeds pizza! Om pi-dag te vieren, hebben we het in dit artikel uitsluitend over dit fascinerende getal. Organiseer dus vandaag een pizza-avond en lees alvast deze weetjes om indruk te maken op jouw vrienden!
Waarom 14 maart?
Hoe komt het eigenlijk dat precies deze datum pi-dag is? Amerikanen schrijven datums op een andere manier dan Belgen. Wij schrijven eerst de dag, en dan de maand: 14/03. In Amerika gaat echter de maand voorop ,en dan pas volgt de dag: 03/14. Daarin vinden we dus het magische getal 3,14 terug! Wie echt op het correcte moment met confetti wil gooien, doet dat om 1:59 pm. Dat zijn namelijk de drie daaropvolgende cijfers.
Wist je dat... Albert Einstein op 14 maart geboren is? Een echte wiskundedag dus!
Wat is pi?
Om je geheugen op te frissen: pi is de verhouding tussen de omtrek en de diameter van een cirkel.
Het is een constante. Dit wil zeggen dat pi telkens hetzelfde is voor alle soorten cirkels, hoe groot de cirkel ook is. Zowel bij een large pepperoni pizza als een minipizza is pi gelijk aan 3,1415926535... .
Het leven van pi
De betekenis van pi is al minstens 4000 jaar bekend. De Babyloniërs en de Egyptenaren herkenden steeds een constante bij de verhouding van de omtrek en de diameter van een zelfde cirkel. Beiden hadden een benaderende waarde voor pi. Het was pas later dat de Grieken deze waarden op punt stelden. Archimedes deed dit aan de hand van regelmatige n-hoeken. We noemen pi daarom ook wel de constante van Archimedes.
Als we even de etymologie gaan onderzoeken van pi, komen we ook bij de Grieken terecht. De letter pi (π) is namelijk de eerste letter van het Griekse woord voor periferie en perimeter, wat omtrek betekent.
3,14159265358979323846....
Pi is een oneindig getal. Tegenwoordig zijn er al meer dan 6 miljard cijers na de komma bekend! Velen zien het als een hobby om zoveel mogelijk cijfers van pi vanbuiten te leren. Het Guiness Book Record staat momenteel op 67890 cijfers. De échte wereldkampioen is echter Akira Haraguchi, die in 2006 100,000 cijfers uit zijn hoofd opsomde op een publiek evenement. Hij had er 16 uur en 30 minuten voor nodig. Kan jij beter?
"Yes I want a pizza, yesterday we wanted pizza, yes pizza!"
Deze zin is niet moeilijk vanbuiten te leren, toch? Als dit je lukt, ken je eigenlijk al de eerste 10 cijfers van pi. Tel het aantal letters in elk woord. YES = 3, I = 1, WANT = 4,... Die komen dus overeen met de eerste cijfers: 3,1415926535. Wat je niet allemaal met pizza kunt doen!
We noemen bovenstaande methode om de nummers van pi te onthouden door middel van woorden 'Pilish'. Sommige schrijvers schreven zelfs volledige gedichten in deze stijl!
Ga je graag nog een stapje verder? Dat kan! AsapSCIENCE helpt je in hun aanstekelijke pi-lied om 100 cijfers na de komma te onthouden.
Pi als muze
In de Pieterskerk in Leiden staat er een grafmonument voor de wiskundige Ludolph van Ceulen. Hij droeg zijn leven op aan pi en berekende de waarde als eerste tot op 35 decimalen. Rond de steen van het monument hangt een ring. Deze bestaat uit twee kleuren, waarbij het kleine stuk precies zo lang is als de diameter van de koperen ring.
Pi inspireerde ook artiesten. Zo bracht Kate Bush het lied 'Pi' uit, waarin een man pi in een cirkel achternaloopt en tevergeefs probeert een exact nummer erop te plaatsen. Artiest Michael Blake ging nog een stapje verder en wees aan elk cijfer een noot toe. Op die manier maakte hij een melodisch lied dat pi 'representeert'.
In de film 'Pi' van Darren Aronofsky ontdekt een door neurose en waanbeelden geteisterde jongeman dat het universum is opgebouwd uit spiralen en patronen in numerieke reeksen. Ideetje voor een filmavond onder wiskundigen?
Uitsmijter
Zo, nu ben je een echte pi-kenner! Indruk maken tijdens je pizzafeestje zal geen probleem vormen. Schrijf zeker als kers op de ta-, ehm, pizza, de eerste 3 cijfers van pi op een pizzadoos en hou er een spiegel naast. Het spelt het Engelse 'pie'!
Zit je met vragen over pi of andere wiskundige raadsels? De ervaren wiskundedocenten van BijlesHuis helpen jou graag verder!
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.
