Problemen bij het leren kunnen door verschillende factoren worden veroorzaakt. Naast bekende stoornissen zoals dyslexie en dyscalculie kunnen ook lichamelijke problemen een rol spelen. Een van die fysieke oorzaken is fixatie disparatie (FD). Wat is het en wat kan je doen als jouw kind daarmee te maken heeft?
Wat is fixatie disparatie?
Fixatie disparatie is de correctie die onze hersenen uitvoeren wanneer twee beelden die via beide ogen binnenkomen niet op dezelfde positie van beide netvliezen valt. Met fixatie disparatie krijgen we dan alsnog het beeld te zien dat we verwachten te zien. Voor kinderen kan een afwijkende fixatie disparatie-curve leiden tot verschillende visuele klachten, zoals vermoeidheid van de ogen en moeite met focussen. Dit kan invloed hebben op de leerervaring van je kind, vooral in een drukke en visueel uitdagende omgeving.
Schoolprestaties
Fixatie disparatie kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de ontwikkeling van kinderen, vooral op het gebied van lezen en leren. Wanneer beide ogen niet effectief samenwerken, kunnen kinderen moeite hebben met het herkennen van woorden en zinnen, wat leidt tot frustratie en soms faalangst. Dit kan hun zelfvertrouwen en motivatie om te leren negatief beïnvloeden. Bovendien kunnen de onderliggende problemen, zoals actieve primitieve reflexen, bijdragen aan bredere leer- en gedragsproblemen.
Problemen zoals traag leestempo, moeite met concentratie en slordig handschrift kunnen hun educatieve ontwikkeling verder belemmeren. Veel kinderen met FD hebben moeite met vloeiend lezen, wat leidt tot frustratie en een negatieve houding ten opzichte van lezen. Dit kan hun zelfwaardering aantasten en resulteren in gedragsproblemen. Bovendien kunnen vermoeidheid en fysieke klachten, zoals hoofdpijn en oogirritaties, het leren verder bemoeilijken. Een tijdige diagnose en gerichte ondersteuning zijn cruciaal om deze kinderen te helpen hun volledige potentieel te bereiken.
Ondersteuning tijdens het leerproces
Effectieve ondersteuning tijdens het leerproces is cruciaal voor kinderen met visuele disfuncties, zoals fixatie disparatie. Leerkrachten, ouders en de eventuele bijlesdocent moeten zich bewust zijn van de mogelijke impact. Door gerichte visuele tests uit te voeren en oogproblemen tijdig te diagnosticeren, kan de juiste begeleiding worden aangeboden. Dit kan variëren van visuele training tot aanpassingen in de leeromgeving.
Wat kan je verder doen?
Er zijn verschillende mogelijkheden om de effecten van fixatie disparatie te verminderen. Er is geen behandeling om ervan af te komen, er zijn alleen oplossingen om er minder last van te hebben.
Bril of lenzen
Een bril of lenzen kunnen zorgen voor een stabieler en daarmee rustiger beeld. Voordeel is dat je altijd een nieuwe bril of lenzen bestellen kan. Bij aanpassing van het recept is een nieuwe bril of set lenzen ook zo weer geleverd.
Een prismabril
Soms wordt een prismabril voorgeschreven. Het nadeel hiervan is dat de ogen gewend kunnen raken aan die prisma’s en zich daarop aanpassen.
Oogoperatie
Alleen wanneer je kind ook een oogstandafwijking heeft, is een oogoperatie, specifiek een oogspieroperatie, een mogelijkheid.
Oefeningen
Oefeningen kunnen helpen om het vermogen tot scherpstellen te verbeteren, waardoor de hersenen de oogstand beter onder controle kunnen houden.
Het belang van vroegtijdige herkenning
Vroegtijdige herkenning van visuele problemen zoals fixatie disparatie is cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen. Wanneer deze klachten niet op tijd worden onderkend, kunnen ze leiden tot moeilijkheden bij het studeren, concentratieverlies en fysieke ongemakken. Door kinderen al vanaf 7 jaar te screenen, kan je ingrijpen voordat ze achterstanden oplopen. Met een visuele screening kan je tijdig oogproblemen vaststellen, waarmee je tijdig maatregelen kan treffen en het welzijn van je kind bevordert.
Oorzaken van fixatie disparatie
Fixatie disparatie kan door verschillende factoren ontstaan die de samenwerking tussen de ogen beïnvloeden. Een belangrijke reden kan zijn dat primitieve reflexen, zoals de Moro Reflex, ATNR, STNR en TLR, nog actief zijn, wat de visuele verwerking kan verstoren. Ook kan een onjuiste ontwikkeling van de hersenstam, waar de coördinatie van de ogen plaatsvindt, rol spelen in deze problemen. Daarnaast is het goed om te weten dat visuele stress en vermoeidheid ook een factor kunnen zijn, vooral na langdurig dichtbij werk of in drukke omgevingen.
Voortgang monitoren
Het is belangrijk om de vooruitgang van kinderen met fixatie disparatie in de gaten te houden. Regelmatige evaluaties kunnen helpen bij het identificeren van verbeteringen in hun leesvaardigheden en algemene prestaties. Dat kan door het bijhouden van leerresultaten, observaties in de klas en feedback van leerkrachten en ouders. Een gestructureerde aanpak zorgt ervoor dat deze leerlingen zich blijven ontwikkelen, op zowel academisch als sociaal vlak.
Symptomen en klachten
Fixatie disparatie kan verschillende visuele uitdagingen met zich meebrengen, wat het lezen en leren best lastig kan maken. Kinderen kunnen bijvoorbeeld last hebben van wazig zien, letters die lijken te dansen op de pagina, of zelfs dubbelzien. Dit kan het volgen van teksten bemoeilijken en soms lijkt het alsof delen gewoon verdwijnen. Dit leidt vaak tot wat frustratie en een lagere leesvaardigheid. Het is belangrijk om te weten dat het probleem niet alleen aan het zicht ligt; soms spelen ook onderliggende reflexen een rol. Daarom is een holistische aanpak voor behandeling echt de moeite waard.
Hoofdpijn
Kinderen met fixatie disparatie ervaren vaak hoofdpijn, vooral na langdurig visueel werk, zoals lezen of het kijken naar een beeldscherm. Deze hoofdpijn ontstaat doordat zij hun oogspieren overmatig moeten inspannen om scherpe beelden te zien. In de ochtend, wanneer ze nog fris zijn, functionere ze meestal goed, maar naarmate de dag vordert, neemt de vermoeidheid toe en wordt de hoofdpijn sterker. Dit leidt vaak tot concentratieproblemen en zelfs tot een onrustige werkhouding in de klas. Het is cruciaal om deze symptomen serieus te nemen en een visuele screening te overwegen.
Vermoeidheid van de ogen
Vermoeidheid van de ogen, ook wel asthenopie genoemd, kan ontstaan wanneer de oogspieren en pezen niet optimaal functioneren. Dit leidt tot een constante inspanning om beide ogen gelijkwaardig te laten samenwerken, wat resulteert in klachten zoals hoofdpijn, branderige ogen en moeite met lezen. Naarmate de dag vordert, verergeren deze symptomen vaak, vooral bij intensief gebruik van de ogen, zoals bij beeldschermwerk. Het dragen van de juiste brillenglazen met prisma's helpt om de visuele belasting te verminderen en het comfort te verbeteren.
Problemen met lezen
Fixatie disparatie veroorzaakt soms aanzienlijke problemen tijdens het lezen. Wanneer de ogen niet goed samenwerken om een enkel punt te fixeren, kan dit leiden tot vervormingen in de tekst, zoals het zien van 'witte banen' of het ongemakkelijk lezen van letters die door elkaar lijken te lopen. Deze visuele verstoringen kunnen kinderen ontmoedigen en hun leesvaardigheid belemmeren. Het is belangrijk om fixatie disparatie tijdig te herkennen, aangezien het vaak samen voorkomt met andere onderliggende issues zoals dyslexie.
Concentratieproblemen
Wanneer de ogen niet helemaal synchroon werken, kunnen mensen soms last hebben van visuele verstoringen, zoals dubbelzien of het gevoel dat letters een beetje dansen. Dit maakt het een stuk moeilijker om je op tekst te concentreren, wat soms leidt tot frustratie en het gevoel dat leren niet zo makkelijk gaat. Dit gebrek aan duidelijke beelden vraagt vaak om extra mentale energie om alles weer op de rails te krijgen, zodat de focus en betrokkenheid bij schoolwerk of andere taken in het gedrang komen.
De toekomst van je kind met fixatie disparatie
Fixatie disparatie hoeft geen blijvende belemmering te zijn voor de ontwikkeling van je kind. Met tijdige visuele screenings en gerichte training kunnen kinderen leren om hun oogsamenwerking te verbeteren, waardoor ze beter kunnen omgaan met lezen en leren. Door de integratie van primitieve reflexen en het versterken van de visuele vaardigheden, kan je kind niet alleen beter presteren op school, maar ook met meer zelfvertrouwen en minder vermoeidheid deelnemen aan dagelijkse activiteiten.
Wens je graag ondersteuning voor je kind bij het studeren, lezen of huiswerk maken? Neem contact op met BijlesHuis voor bijles op maat!
Elke maand sturen wij een e-mail uit met de nieuwste verschenen artikels. Ontvang jij deze graag ook? Je abonneren op onze niewsbrief kan hieronder!
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Hans Anders.
